Opis

Powstały ponad sto pięćdziesiąt lat temu.

Ale równie dobrze mogły zostać napisane przed rokiem.

Bo przecież w Krainie Czarów czas płynie swoim rytmem. Baśnie – zakorzenione dokładnie-nie-wiadomo-gdzie i zupełnie-nie-wiadomo-kiedy – nie podlegają procesom starzenia. Ich źródło stanowi ludzka wyobraźnia, która wymyka się wszelkim ograniczeniom.

Znakomicie widać to na przykładzie opowiadań George’a MacDonalda. Tu wszystko jest możliwe, żadne prawa nie są niewzruszone. Nawet grawitacja! Dzięki temu czytelnik niczego nie potrafi przewidzieć, każda strona (czy nawet każdy akapit) przynosi zaskoczenie. Młodość-starość, przestrzeń, czas, postacie ludzi i zwierząt, charaktery bohaterów – nic nie jest pewne i przewidywalne.

Miłośnikom twardego realizmu trudno będzie znieść aż taką dawkę fantazji. A aby naprawdę zakosztować tej lektury, trzeba się w niej całkiem zanurzyć. Obudzić w sobie przekonanie pięciolatka, że wszystko (wszystko!) się może zdarzyć. Że magia to właściwie część naszej codzienności, wciąż obecna i dostępna. Że księżniczka może unosić się w powietrzu, że na końcu tęczy czeka złoty klucz, że istnieją ptakoryby, a żeby pokonać olbrzyma, trzeba zdobyć jego serce wysiadywane przez orlicę.

Czy Lekką księżniczkę i inne baśnie warto czytać dzieciom przed snem? Zdecydowanie nie. Choć ich lektura wymaga dziecięcej otwartości, nie są to bynajmniej łagodne opowiastki z morałem. Sam autor wyjaśniał: piszę nie tyle dla dzieci, ale dla tych, którzy dziećmi pozostali, czy mają lat pięć, pięćdziesiąt czy siedemdziesiąt pięć. Jak w klasycznych wersjach znanych baśni – nie brakuje tu motywów czy scen dość okrutnych i mocno zapadających w pamięć. Przedstawianie ich bardzo małym i wrażliwym czytelnikom, wymagałoby chyba pewnego złagodzenia, uproszczenia.

Przypuszczalnie dorosłym łatwiej także dostrzec drugie dno poszczególnych historii. Zwłaszcza w przypadku Złotego klucza, stanowiącego poniekąd symboliczną opowieść o życiu, miłości, śmierci, o egzystencjalnych poszukiwaniach i pragnieniu dotarcia do kraju, z którego padają cienie.

Karolina Mucha