Opis

Ile waży zawodnik sumo?

Która budowla jest najwyższa na świecie? Kim była Marilyn Monroe? Czy dzisiaj można jeszcze spotkać piratów? Gdzie odbywa się festiwal balonów? Skąd wywodzi się skok na bungee? Dlaczego woda w morzu jest słona?

Bez względu na to, ile mamy lat i ile już wiemy, świat wciąż ma dla nas tyle zagadek! Szkoda, że nad większością z nich w ogóle się nie zastanawiamy – zbyt zajęci codzienną gonitwą, obowiązkami, swoimi Bardzo Ważnymi Sprawami. Na szczęście istnieje niezawodny ratunek przed intelektualną stagnacją i zastaniem: dzieci. To dzięki nim dostrzegamy nieoczywistość poszczególnych fragmentów rzeczywistości, przypominamy sobie o istnieniu – daleko poza horyzontem naszej codzienności – fascynujących ludzi, miejsc, zjawisk, zwyczajów.

Dlatego trzeba, trzeba koniecznie, pielęgnować dziecięce zadziwienie światem. Nie tylko nie zbywać czasami irytującego „a dlaczemu?” maluchów, ale nawet zachęcać, prowokować do stawiania kolejnych pytań. Warto o tym pamiętać zwłaszcza w przypadku dzieci starszych, które dzięki czułej opiece szkoły zaczynają wszelką naukę uznawać za przykry obowiązek.

Jedną z publikacji, które mogą się okazać pomocne w tym zakresie, jest książka Frederica Bosca – Wytłumacz mi, dlaczego… 365 prostych odpowiedzi na trudne pytania. Sięgając po tę pozycję, trzeba uważać, by nie dać się zwieść jej tytułowi, który może sugerować, że znajdziemy tu typowo dziecięce wątpliwości, nawiązujące do ich osobistych doświadczeń i obserwacji. Tymczasem Wytłumacz mi, dlaczego pod względem treści przypomina raczej encyklopedię (choć oczywiście nią nie jest!), zawierającą informacje m.in. z zakresu geografii, historii, przyrody, sportu. Czy w Azji rzeczywiście jada się jaskółcze gniazda? Dlaczego wiele amerykańskich miast nosi hiszpańskie nazwy? Dlaczego niektórzy Japończycy raz w roku smarują się błotem? Trzeba całkiem sporo wiedzieć, by w ogóle zadać takie pytania!

Próba wyjaśniania trudnych zagadnień w zaledwie kilku zdaniach niesie ze sobą podwójne ryzyko: z jednej strony niezrozumiałości sformułowań, z drugiej – nadmiernych uproszczeń. Na szczęście autorowi Wytłumacz mi, dlaczego w większości przypadków udaje się uniknąć tego rodzaju zagrożeń. Szkoda tylko, że nie opatrzył swojej publikacji wstępem, w którym wyjaśniłby kryteria wyboru poruszanych zagadnień (a może też wskazał kierunki poszukiwania nowych wiadomości, poszerzania zdobytej wiedzy). Brakuje także indeksu, porządkującego tak znaczącą liczbę faktów i ułatwiającego szybkie docierania do nich.

Z pewnością warto jednak docenić przejrzystość publikacji oraz rzeczowość jej krótkich notatek, z których każda została opatrzona zabawną ilustracją. Pomocne może okazać się również wyodrębnienie dziewięciu tematów, wokół których oscylują poszczególne zagadnienia – choć autor zastosował tę kategoryzację wyłącznie w spisie treści. W książce poszczególne informacje zostały ze sobą wymieszane, co sprawia, że na notatka o Eminemie sąsiaduje z tą o ONZ, a Lenin dzieli stronę ze… świnkami morskimi. Jednak być może dzięki temu lektura Wytłumacz mi, dlaczego jest jeszcze ciekawsza, a sama książka stanowi doskonałą bazę pytań do… rodzinnego quizu. Bo książka Frederica Bosca to z jednej strony pozycja dla całej rodziny, zachęcająca do wspólnego eksplorowania świata, a jednocześnie – znakomita propozycja dla wszystkich miłośników gier. Zwłaszcza, że tutaj zasady można sformułować samemu.