Opis

Matura, kryształy i komputery

Geniusz czy szczęściarz? Patriota czy zdrajca? Zasługujący na podziw i uznanie czy słusznie skazany na zapomnienie w ojczystym kraju?

Kim był Jan Czochralski?

W swojej kolejnej publikacji Anna Czerwińska-Rydel (muzyk, pedagog, od kilku lat znana pisarka) zaprasza młodych czytelników na spotkanie z wybitnym polskim chemikiem – na Zachodzie wymienianym jednym tchem z Mikołajem Kopernikiem czy Marią Skłodowską-Curie.

Dlaczego jest aż tak ceniony? Jakie znaczenie miało jego kryształowe odkrycie? Tego młodzi czytelnicy dowiedzą się za sprawą… odkrycia piwnicznego. Podczas przeprowadzki Malwina (której wiek trudno określić – jest o 4 lata starsza od bliźniaków, w tym brata, mającego jeszcze mleczaki, ale fascynującego sie już Władcę Pierścieni i kryształami) znajduje w piwnicy tajemnicze pudełko, a w nim… rewolwer, a także – maszynopis powieści. Czytając ją, rozdział po rozdziale odkrywa niezwykłego człowieka: małego Jaśka, urodzonego jako ósme dziecko stolarza z zaboru pruskiego, przyszłego profesora (bez matury!) i przyjaciela prezydenta Rzeczypospolitej. Co więcej, autora odkrycia, które pośrednio znajduje zastosowanie w niemal każdym używanym dziś urządzeniu elektrycznym. Telewizory, komputery, telefony komórkowe, karty do bankomatów, cyfrowe aparaty fotograficzne – to chyba wystarczające dowody na wartość jego dokonania.

Łatwo zauważyć, że kariera Czochralskiego przebiegała trochę na wzór amerykański: od pucybuta do milionera. Tuż po maturze (a właściwie po potarganiu świadectwa maturalnego, na którym widniały krzywdzące oceny) uciekł z domu i przybył do Berlina. Nie miał ani pieniędzy, ani mieszkania, ani koneksji, ani doświadczenia zawodowego, ani nawet wykształcenia (a przynajmniej żadnego o nim zaświadczenia). Szybko jednak znalazł pracę jako pomocnik aptekarza i drogisty. Ale nie zagrzał zbyt długo miejsca na tych stanowiskach, bo wkrótce został wolnym słuchaczem Politechniki Berlińskiej i – dzięki swojej pasji, pracowitości i inteligencji – zaczął otrzymywać coraz bardziej prestiżowe propozycje pracy.

Trudno takiego życiorysu nie uznać za ciekawy! Dobrze, że zwróciła na niego uwagę Anna Czerwińska-Rydel, pomysłodawczyni wielu książek o wybitnych Polakach. Jej kolejne publikacje, adresowane do dzieci i młodzieży, popularyzują postacie ze świata muzyki (co wydaje się zupełnie naturalnie w kontekście wykształcenia autorki), nauki, literatury. Jej młodsi i starsi czytelnicy mogli poznać już beletryzowane dzieje m.in. Fryderyka Chopina, Janusza Korczaka, Kornela Makuszyńskiego, Henryka Wieniawskiego. Trzeba przyznać, że swój znakomity pomysł Anna Czerwińska-Rydel w pełni wykorzystała – rokrocznie wydaje kilka tytułów, za niektóre otrzymując cenne nagrody.

Choć każda z tych powieści opowiada o losach innego człowieka, trudno nie zauważyć, że niektóre spośród nich wpisują się w pewien schemat. Oto współczesny człowiek (często dziecko lub nastolatek) znajduje niewydaną powieść – biografię i czytając ją (z przysłowiowymi wypiekami na twarzy) poznaje dzieje wybitnego człowieka, którego nigdy nie mogłoby spotkać osobiście. Tak jest również w przypadku Kryształowego odkrycia – książce przywracającej Janowi Czochralskiemu miejsce w pamięci Polaków.

Książka zdobyła wyróżnienie w konkursie 21. Ogólnopolskiej Nagrody Literackiej im. Kornela Makuszyńskiego.